Hesperian Health Guides
Ооруган муундарга кантип кам көрүү керек
HealthWiki > Ден соолугунун мүмкүнчүлүктөрү чектелүү балдарды реабилитациялоо > 15-БӨЛҮМ: Муундар ооруу > Ооруган муундарга кантип кам көрүү керек
| 1. МУУНДАРДЫ ЭС АЛДЫРУУ Муун канчалык катуу ооруса, аны ошончо көп эс алдыруу керек. Муунду бир топ кыймылдатып туруу да маанилүү, бирок ага күч келтирүүгө болбойт. |
 |
| Эгер муундар шишисе, аларды көтөрүп коюу жардам берет. | |
| 2. МУУНГА ЖЫЛУУ ЖЕ МУЗДАК БИР НЕРСЕ БАСУУ Көп учурда, муунга жылуу (оң тараптагы төрт бурчтукту караңыз) же муздак бир нерсе басуу аркылуу анын оорушун басаңдатууга жана жакшыраак кыймылдоосуна жардам берүүгө болот. Мисалы, муздак бир нерсе катары музду кездемеге же сүлгүргө ороп алып, муунга 10 же 15 мүнөт бою басыңыз. Кайсынысы (жылуулук же муздактык) жакшыраак жардам берерин текшериңиз. Негизи, муздак бир нерсе ысып сезгенген муундарга, ал эми жылуу бир нерсе катып калгансыган ооруган муундарга жакшыраак жарайт.Ысык суунун ордуна ысык момду колдонсо болот. Айрым адистер ысык мом ысык суудан пайдалуураак дегенге кошулушпайт, бирок артриттен кыйналган адамдар “ысык мом муундун оорушун басаңдатууга абдан жакшы жардам берет” дешет. | |
| Аары момун же парафинди эригиче ысытыңыз (бирок өтө ысык болбошу керек – муну адегенде бармагыңыз менен текшериңиз). | Колду же ооруган муунду өтө ысык эмес момго салыңыз. | Колду момдон чыгарыңыз. Мом тез эле катып калат. | |
 |
 |
 |
Ал муздаганда, колду кайрадан момго салыңыз. |
ЖЫЛУУ КОМПРЕСС
| 1. Суу кайнатыңыз. Андан соң, колду күйгүзбөй тургандай температурага чейин аны суутуңуз. | 2. Ошол сууга калың кездемени же сүлгүрдү малып, анан андан ашыкча суусун сыгып салыңыз. | |
 |
 | |
| 3. Кездемени муунга ороңуз. | 4. Кездемени жука полиэтилен менен каптаңыз. | |
 |
 | |
| 5. Жылуулук мыктыраак сакталышы үчүн, аны кургак сүлгүр менен ороңуз. | 6. Муунду көтөрүлгөн абалында кармаңыз. | |
| 7. Кездеме сууй баштаганда, аны кайрадан ысык сууга малып, баарын кайталаңыз. |  |
|
| 3. ООРУУНУ БАСУУЧУ ДАРЫЛАР Негизи, эң жакшы жардам берүүчү каражат – бул аспирин же ибупрофен, анткени алар оорууну да, сезгенүүнү да жоёт. Дозаларын жана сактык чараларын караңыз. |
 | Эскертме: Муун катуу ооруганда, кыймылдатпай бекем кармоочу шакшактар анын оорушун азайтууга жана контрактуралардын калыптанышына жол бербөөгө жардам берет. |
| 4. МУУНДУН ТОЛУК КӨЛӨМДӨ КЫЙМЫЛДОО ИЙКЕМДҮҮЛҮГҮН САКТООЧУ КӨНҮГҮҮЛӨР Муундарды күнүгө эки маал толук көлөмүндө кыймылдатып туруу маанилүү (айрыкча шакшактар колдонулган учурда). Эгер муну кылганда муун ооруса, адегенде ага жылуу же муздак бир нерсе басыңыз, анан аны абдан жай кыймылдатыңыз. Күчкө салбаңыз! (16- жана 42-бөлүмдөрдү караңыз.) |
 |
| 5. СТАТИКАЛЫК (КЫЙМЫЛСЫЗ) КƟНҮГҮҮЛƟР Мындай көнүгүүлөрдүн жардамы менен ооруган муундарды кыймылдатпай эле булчуңдарды бекемдөөгө болот. Мисалы, тизеси ооруган бала бутун бүкпөй эле, сан булчуңдарын түйүп көнүктүрүп туруу аркылуу аларды алдуу калыбында сактай алат. Бала булчуңдары чарчап, титирей баштамайынча, аларды түйүлгөн абалында кармоосу зарыл. Мындай көнүгүү булчуңдарды бекемдеп, алдуу калыбында сактайт. (КЫЙМЫЛСЫЗ КӨНҮГҮҮЛӨР жана Түрдүү муктаждыктар үчүн ар түрдүү кɵнүгүүлɵр.) |
 |
| 6. ДЕМЕЙКИ КҮНДӨЛҮК ИШТЕРДИ УЛАНТУУ Муун ооруунун көпчүлүк түрлөрүндө бала жетишерлик активдүү болуусун улантуусу маанилүү. Ал ооруган муундарына күч келтирбей турган бардык демейки күндөлүк иштерин улантууга аракет кылышы керек. Негизи, орточо активдүүлүк сунуш кылынат, бирок инфекция курч мүнөздө жүргөн учурларда жана жаракаттарда денени бир нече күн бою толук бойдон эс алдыруу керек болушу мүмкүн. |
 |
This page was updated:23 Май 2025