Hesperian Health Guides
КӨНҮГҮҮЛӨР ЖАНА КЫЙМЫЛДОО
HealthWiki > Ден соолугунун мүмкүнчүлүктөрү чектелүү балдарды реабилитациялоо > 16-БӨЛҮМ: Ювенилдик артрит: Балдардагы өнөкөт артрит > КӨНҮГҮҮЛӨР ЖАНА КЫЙМЫЛДОО
МУУН ООРУУ КОНТРАКТУРАЛАРДЫН КАЛЫПТАНУУСУНА КАНТИП АЛЫП КЕЛЕТ
| Бул булчуңдар тартылып кыскарганда, тизе түздөлөт. | Артрит менен ооруган бала тизесин жазып түздөгөндө, тизеси ооругандыктан, ал бул булчуңдарын колдонбоого аракет кылат. Натыйжада алар абдан алсыз болуп кетет. |
 |
 |
| Ал эми бул булчуңдар тизени бүгөт. | Бирок бул булчуңдар тартылып кыскарган абалында калып, тизени бүгүлгөн абалында кармап, муундун оорушуна жол бербейт. Натыйжада бул булчуңдар күчтүүрөөк болуп кетет. |
| Алдынкы булчуңдар арткы булчуңдардан алсызыраак болуп кеткендиктен, булчуңдардын мындай тең салмаксыздыгы тизенин ого бетер бүгүлүүсүнө алып келет (атүгүл уйку учурунда дагы). | |
 | |
Эскертме: Булчуңдардын күчүнүн мындай бирдей эместиги булчуңдардын тең салмаксыздыгы деп аталат. | |
Артрит оорусунда контрактуралар булчуңдардын тең салмаксыздыгынан улам калыптангандыктан, бардык көнүгүүлөрдү жана кыймыл аракеттерди муундарды бүгүүчү эмес, муундарды жазуучу булчуңдарды көбүрөөк бекемдеп күчтөндүргөн түрүндө аткарууну балага үйрөтүү маанилүү. Мисалы:
| Бул булчуңду иштетүүчү көнүгүүлөрдү аткарыңыз. | Бул булчуңду иштетүүчү көнүгүүлөрдү аткарбаңыз. |
 ТУУРА
Бул булчуң тизени жазып, контрактуралардын калыптануусуна жол бербейт. |
 ТУУРА ЭМЕС
Бул булчуң тизени бүгөт. Аны бекемдөө контрактуралардын калыптануусуна алып келиши мүмкүн. |
| МУУНДУ ЖАЗУУЧУ БУЛЧУҢДАРДЫ БЕКЕМДЕҢИЗ. | МУУНДУ БҮГҮҮЧҮ БУЛЧУҢДАРДЫ БЕКЕМДЕБЕҢИЗ. |
Бардык көнүгүүлөрдү жана иш-чараларды аткарууда дал ушул эрежени сактаңыз. Мындан тышкары, көнүгүүлөрдү пайдалуу жана кызыктуу кылуунун жолдорун издеңиз.
Мисалы, артрити бар болгондуктан, Алисия өз алдынча баса албайт жана колу-буттарын толук жаза албайт. Бир жерден экинчи жерге которулуу жана айрым көнүгүүлөрдү аткаруу үчүн, ал төмөндөгү сүрөттөгүдөй дөңгөлөктөрү бар отургучту пайдаланат. Бирок Алисия этият болуп, контрактуралар пайда болбогондой кыймылдоого тийиш.
 ТУУРА ЭМЕС
Колдордун жана буттардын жардамы менен тартынып, алдыга жылуу ыкмасы, негизинен, муундарды бүгүүчү булчуңдарды машыктырат. |
 ТУУРА
Колдордун жана буттардын жардамы менен түртүнүп, артка жылуу ыкмасы, негизинен, муундарды жазуучу булчуңдарды машыктырат. |
| Мындай ыкма контрактураларды күчөтүп жибериши мүмкүн. | Мындай ыкма контрактуралардын алдын алууга жардам берет.. |
Тийиштүү булчуңдарын бекемдөөгө балага кантип жардам берсе болот
Көнүгүүлөрдүн бир көйгөйү бар: сиз же балаңыз муунду жазууга аракет кылганда, анын оорушу же анын оорушунан чочулоо муунду бүгүүчү булчуңдардын чыңалуусуна алып келет. Мисалы:
| Эгер баланын колун төмөнкү сүрөттө көрсөтүлгөндөй тартсаңыз, чыканакты бүгүүчү булчуңдары чыңалып, мындай кыймылга каршылык кылат. Натыйжада ушул булчуңдары ого бетер күчтүү болуп кетет. | Эгер бала колун өзү жазып түздөөгө аракет кылса деле, пайда болгон ооруудан күчтүүрөөк келген, колду бүгүүчү булчуңдар чыңала берет. |
 |
 |
| Ошол эле учурда, чыканакты жазып түздөөчү булчуңдары иштетилбей, ого бетер алсыз болуп кетет. | Натыйжада мындай көнүгүүлөр колду түздөөчү алсыз булчуңдарды эмес, аны бүгүүчү булчуңдарды гана күчтөнтүп бекемдеши мүмкүн. Бул “мындай көнүгүүлөр контрактураларды күчөтүшү мүмкүн” дегеди билдирет! |